‘ සමහර වෙලාවල් වලට මගේ මිතුරන් මගෙන් ඉල්ලනව ‘ඔබතුමාට මේ වගේ අවස්ථාවක යමි ප්‍රාතිහාර්යයක් නැත්නමි ඉන්ද්‍රඡාලික බලයක් වගේ දෙයක් යොදල මේ ගැටලුව විසදන්න බැරිද කියල ?
‘‘ මම නිතරම ඔවුන්ට කියන්නේ මට එහෙම බලයක් නැති බවයි. මට එහෙම බලයක් තිබුණානමි මම ඉස්සෙල්ලම කරන්නෙ මගේ කකුල් දෙකේ වේදනාවයි උගුරෙ වේදනාවයි නැති කර ගන්න එක. අපි ඔක්කොම අවිනිශ්තතාවයන් අත්විදින එක සමාන මිනිස්සු ‘‘
-------- දලයිලාමා තුමා
එතුමා ටයිමි සගරාවට වැඩිදුරටත් මෙසේ පවසා තිබිණි.
බෞද්ධ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බලන කල, මනස දුක් වේදනා හා අසනීප, මහලු විය හා මරණය පිළිබඳ සත්‍යයන් දැන සිටියි. නමුත් මිනිසුන් වශයෙන් අපට කෝපය හා භීතිය හා කෑදරකම ජය ගැනීමට එම මනසම භාවිතා කිරීමේ හැකියාව ඇත.
එය “චිත්තවේගීය නිරායුධකරණයයි ‘‘බිය හෝ කෝපය සමග ව්‍යාකූල නොවී යථාර්ථවාදීව හා පැහැදිලිව දේවල් බැලීමට උත්සාහ කිරීම. ගැටලුවකට විසඳුමක් තිබේ නම්, එය සොයා ගැනීමට අප ක්‍රියා කළ යුතුය. මහත් භීතියකින් පෙළෙන මේ කාලය තුළ, සමස්ත ලෝකයේම දිගු කාලීන අභියෝග සහ හැකියාවන් ගැන අප සිතීම වැදගත්ය. අපේ නිල් ග්‍රහලෝකයේ සැබෑ සීමාවන් නොමැති බව අභ්‍යවකාශයේ සිට ගනු ලැබූ අපේ ලෝකයේ ඡායාරූප වලින් පැහැදිලිව පෙනේ.
බෞද්ධයන් වන අප විශ්වාස කරන්නේ මුළු ලෝකයම එකිනෙකට පරායත්ත බවයි. විශ්වීය වගකීම ගැන මම බොහෝ විට කථා කරන්නේ එබැවිනි. මෙම භයානක කොරෝනා වෛරසය පුපුරා යාමෙන් පෙන්නුම් කර ඇත්තේ එක් පුද්ගලයෙකුට සිදුවන දේ ඉතා ඉක්මනින් අනෙක් සෑම ජීවියෙකුටම බලපාන බවයි.
එමෙන්ම සානුකම්පිත හෝ යහපත් ක්‍රියාවක් මගින් බොහෝ දෙනෙකුට උපකාර කිරීමේ හැකියාවක් ඇති බව ද එය අපට මතක් කර දෙයි.කිසිවෙකු දුක් විඳීමෙන් නිදහස් නොවන බව අප මතක තබා ගත යුතු අතර, නිවාස, සම්පත් හෝ පවුලක් නොමැති අයව ආරක්ෂා කිරීමට අපගේ දෑත් දිගු කරන්න.
මෙම අර්බුදය අපට පෙන්වන්නේ අප එකිනෙකාගෙන් වෙන්ව නොසිටින බවයි. එමනිසා එකිනෙකාට , අනුකම්පාව සහ උපකාරය කෙරෙහි අප සැමට වගකීමක් ඇත.
මෙම වෛරසයට එරෙහිව කිසිවෙකුට හෝ ප්‍රතිශක්තියක් නොමැති බව දැන් අපට පෙනේ. ගෝලීය ආර්ථිකය සහ අපේම නිවාස යන දෙඅංශයේම ආදරණීයයන් සහ අනාගතය ගැන අප සැවොම කනස්සල්ලට පත්ව සිටිමු. නමුත් එයට යාච්ඤාව පමණක් ප්‍රමාණවත් නොවේ.
මෙම අර්බුදයෙන් පෙනී යන්නේ අපට හැකි සෑම තැනකම අප සියලු දෙනා වගකීම ගත යුතු බවයි. මෙම තත්වය හැරවීමට සහ අපගේ අනාගතය එවැනි තර්ජන වලින් ආරක්ෂා කර ගැනීමට වෛද්‍යවරුන් හෙදියන් සහ ආනුභවික විද්‍යාව සමඟ පෙන්වන ධෛර්යය අප ඒකාබද්ධ කළ යුතුය.
බෞද්ධයෙකු ලෙස මම අනිත්‍යය පිළිබඳ මූලධර්මය විශ්වාස කරමි. මගේ ජීවිත කාලය තුළ යුද්ධ සහ වෙනත් භයානක තර්ජන පහව යන අයුරු මා දුටු පරිදි අවසානයේදී මෙම වෛරසය පහව යනු ඇති අතර, අප මීට පෙර බොහෝ වාර ගණනක් කර ඇති පරිදි අපගේ ගෝලීය ප්‍රජාව නැවත ගොඩනැංවීමට අපට අවස්ථාව ලැබේ.
සෑම කෙනෙකුටම ආරක්ෂිතව හා සන්සුන්ව සිටිය හැකි යැයි මම අවංකවම බලාපොරොත්තු වෙමි. අවිනිශ්චිතතාවයේ මේ අවස්ථාවේ දී, බොහෝ දෙනා කරන නිර්මාණාත්මක උත්සාහයන් කෙරෙහි අපට බලාපොරොත්තුව හා විශ්වාසය නැති නොවීම වැදගත් ය..
--------------------------------------------------
මෙම ලිපිය‘‘ ටයිම් 100 ‘‘ ප්‍රජාවේ තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය හා උපදෙස් සහිතව කොරොන වයිරසය අපගේ ජීවිත වෙනස් කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ විශේෂ ලිපි මාලාවක කොටසකි.
උපාලි ජයසිංහ